Στην αρχή σκέφτηκα: τι να γράψω, που λιγότερο ή περισσότερο, δεν έχει γραφτεί»; Τι να γράψω για ένα θέμα που οι συζητήσεις από τους «ειδικούς» δεν θα με κάνουν να ξεχάσω αυτά που ξέρω –έστω κι αν το λέμε συχνά– απλά, με κούρασαν πολύ.
Όταν το γαλλικό κανάλι είχε σχολιαστή τον Βενκέρ και το ελληνικό τον κανένα, τι να σχολιάσω εγώ; Μη μου πείτε λόγω κρίσης, γιατί με ελάχιστες εξαιρέσεις από την εποχή του Διακογιάννη και του Φουντουκίδη, μέχρι σήμερα, ποτέ δεν είχαμε σχολιαστή. Και για να γίνω και απολύτως συγκεκριμένος, προπονητή-σχολιαστή. Ψιλά πράγματα θα πουν κάποιοι. Ας το πουν. Εγώ θα τους θυμίσω τι έλεγε ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Πωλ Βαλερύ, γύρω στο 1900: «Οι μεγάλοι άντρες εμπιστεύονται μόνο την κρίση τους. Το ίδιο όμως κάνουν και οι ηλίθιοι».
Βαρύ; Μπορεί…
Με πλήρη επίγνωση, ίσως γιατί μετά από τριάντα χρόνια στο χώρο τείνεις να δεχτείς ότι κάποια πράγματα στην Ελλάδα δεν θα αλλάξουν ποτέ –πρέπει όμως να αλλάξουν– είπα να γράψω τελικά κάποια πράγματα όπως ακριβώς μου βγαίνουν. Χωρίς τη δημοσιογραφική αυτολογοκρισία του «άστο αυτό» και όπως ακριβώς τα συζητάμε μεταξύ μας από κοντά.
«Πρωτοσέλιδο» θα έβαζα τη δήλωση του προπονητή της εθνικής Ισπανίας, του Ντελ Μπόσκε: «Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας ήταν η απουσία εσωτερικών προβλημάτων, ανάμεσα στους παίκτες, στο τεχνικό τιμ και στους δημοσιογράφους».
Το είδατε πουθενά γραμμένο; Το ακούσατε πουθενά; Αν ναι, θα ήταν στα ψιλά, ή στα γρήγορα. Ο χώρος ή ο χρόνος που καταναλώθηκε αν πρέπει να παίζει ο Κλόζε ή ο Γκόμεζ ήταν όχι απλά πολλαπλάσιος, αλλά τεράστιος. Να μην προχωρήσω στους λόγους αντικατάστασης του Τσάβι στο 89΄. Δεν τους γράφω.
Δεν αντέχω θα γράψω έναν: «Τον άλλαξε για να του σπάει που και που τον τσαμπουκά». Είναι ή δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας ηλιθίων;
Πρώτο θέμα, λοιπόν, η δήλωση του Ντελ Μπόσκε. Και εμμένω στη δήλωσή του γιατί πιστεύω ότι είναι μια προτροπή προς τους παράγοντες, τους προπονητές, αλλά και μήνυμα προς τους υγιώς σκεπτόμενους φιλάθλους. Φτιάξτε μια ομάδα αγαπημένη. Δεν είναι ρομαντικό ή κοινωνικό μήνυμα. Είναι η αρχή. Καμιά ομάδα δεν έφτασε κορυφή αν δεν ήταν αγαπημένη και αν δεν είχε καλό τερματοφύλακα.
Τερματοφύλακες: έχει αναγνωριστεί πια η συμβολή τους σε μια ομάδα και σχεδόν όλοι ήταν καλοί και με τα πόδια. Η κεφαλιά του Νόιερ στον ημιτελικό, εμπεριείχε και ικανότητες που εξηγούν γιατί η μεταγραφή του κόστισε 22.000.000 εκατομμύρια ευρώ. Ένα σχόλιο μόνο με τους τερματοφύλακες. Συνυπολογίζω το βαθμό επικινδυνότητας που έχουν οι νεότερες μπάλες, αλλά, σχεδόν έχουν-έχουμε ξεχάσει το μπλοκάρισμα. Φοβούνται, ή τους φοβίζουν οι προπονητές τερματοφυλάκων, ή έτσι τους μαθαίνουν για καλό και για κακό… Πιστεύω ότι θα το έχουν εντοπίσει και θα δουλέψουν περισσότερο και σ’ αυτό.
Το ότι όταν χάνεις 2-0 κάνεις όλες σου τις αλλαγές στο 70΄ είναι φυσικό. Και αν τραυματισθεί κάποιος; Παίζεις με δέκα. Αυτός είναι ο κανόνας και έχει εξαίρεση αν δεν έχεις αξιόπιστες λύσεις στον πάγκο. Το ότι αν χάνεις θα βάλεις επιθετικό και το αντίθετο, ή άλλα τέτοια, θεωρώ ότι θα σας προσβάλω αν αρχίσω να τα γράφω. Ας μην αναλύουμε λοιπόν αυτονόητα…
Γενικά το ποδόσφαιρο που παίχτηκε στο Euro 2012 σε αναπόφευκτη πάντα σύγκριση με το γνωστό μας «champions league» δεν ήταν ελκυστικό, με ελάχιστους –κατά διαστήματα μάλιστα– αγώνες-εξαιρέσεις.
Δεν θα σας κουράσω με το θέμα της κούρασης των ποδοσφαιριστών, γιατί είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει πολλούς –FIFA, UEFA, συλλόγους– λύση δεν υπάρχει, οι ποδοσφαιριστές με γεμάτα πρωταθλήματα καταπονούνται, αλλά «είναι πολλά τα λεφτά Άρη…». Μη λέμε τα ίδια κάθε δύο χρόνια (ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κύπελλο).
Κάτι καινούργιο; Όχι ακριβώς, αλλά…
Όλες οι ομάδες έχουν δουλέψει καλά την άμυνά τους και αυτό φαινόταν περισσότερο όταν προηγούνταν. Μόνο μία ανατροπή σκορ έγινε. Η ομάδα που έβαζε πρώτη γκολ νικούσε, ή στη χειροτέρα ισοπαλία. Είναι άξιον ιδιαίτερης ανάλυσης ότι μόνο μία ομάδα νίκησε ενώ είχε δεχτεί πρώτη γκολ.
Στο κέντρο οι κάθετες πάσες ήταν πρωταρχικός στόχος επιθετικά, ενώ αμυντικά οι παίκτες του κέντρου είχαν σχεδόν πάντα άψογη συνοχή με την άμυνά τους.
Επιθετικά; Ένα σχόλιο και εδώ. Οι αυτοματοποιημένες κινήσεις και η ανάγκη να τελειώσουν τη φάση με μία, λόγω και του μεγάλου αριθμού παικτών στη μεγάλη περιοχή, έχει σαν αποτέλεσμα να χάνονται αρκετά γκολ, που ενώ οι παίκτες έχουν χώρο και χρόνο, από τη δύναμη της συνήθειας φυσικά, παίζουν γρήγορα και δεν σιγουρεύουν το γκολ.
Άλλο ένα θέμα που φάνηκε σε πολλές ομάδες, ήταν, ότι ήταν δουλεμένες στις γρήγορες αντεπιθέσεις. Δεν νομίζω ότι θα λέμε πια ότι η τάδε ομάδα παίζει με αντεπιθέσεις, γιατί σχεδόν όλες το κάνουν. Απλά κάποιες το κάνουν πολύ γρήγορα…
Εθνική Ισπανίας: άξια πρωταθλήτρια. Μην αρχίσουμε τώρα τα «αν» γιατί «το αν εσπάρθη αλλά δεν εφύτρωσε ποτέ» έλεγε ο Κολοκοτρώνης. Θα μπορούσε να είναι πρωταθλήτρια η Ιταλία, ή και η Γερμανία. Και οι τρεις αυτές ομάδες πιστοποίησαν ένα προπονητικό γνωμικό: «για μια νίκη χρειάζεσαι ταλέντο, για μια υψηλή πορεία χρειάζεσαι χαρακτήρα». Το μόνο «αν» –ένα μόνο για να μη φανώ και ανακόλουθος των λεγομένων μου– είναι το τι θα είχε γίνει αν είχε προηγηθεί η Ιταλία, με βάση και το δεδομένο περί ανατροπών που προανέφερα. Σ’ αυτή την περίπτωση ας ακολουθήσει ο καθένας το σενάριό του…
Εθνική Ελλάδος: μία από τις οκτώ (8) καλύτερες ομάδες της Ευρώπης.-
Τελεία και παύλα ήταν και φυσικά το καταλάβατε.
Η δεύτερη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική επιτυχία της εθνικής μας μετά το «σήκωσέ το… το τιμημένο… δεν μπορώ, δεν μπορώ να περιμένω» του Euro 2004.
Τότε κάποιοι με διεστραμμένη σκέψη είπαν ότι μας βοήθησαν λόγω Ολυμπιάδας. Την ομάδα που είχε να χάσει δύο χρόνια και δεν τη βοήθησε ποτέ κανείς διαιτητής. Την ομάδα που όντως έκανε ανεπανάληπτο ποδοσφαιρικό θαύμα και έγινε παγκόσμιο σλόγκαν το «impossible is nothing». Ε! Η φετινή εθνική θα τη γλύτωνε.
Η κριτική είναι τεράστιο θέμα, που και να το αναλύσουμε δεν θα συμφωνήσουμε ποτέ στα όριά της. Επειδή η κριτική είναι πιο εύκολη από τη δημιουργία, είναι σίγουρο ότι πάντα θα υπάρχουν περισσότεροι για να κριτικάρουν αυτά που κάνουν οι λίγοι. Ο Σωκράτης το 400 π.Χ. έλεγε: «Είναι δύσκολο να φτιάξεις ένα έργο χωρίς λάθος, αλλά πιο δύσκολο να μην πέσεις σε άδικο κριτή».
Επί της ουσίας: άριστα στο θέμα της προσπάθειας, που εμένα ως Έλληνα και ως προπονητή με ικανοποιεί σχεδόν απόλυτα. Κατανοείται ότι δεν θα μπω στη διαδικασία του αν είχε βάλει τον τάδε ή τον δείνα… θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα. Όταν ένα ολόκληρο προπονητικό τιμ ασχολείται με την ομάδα, δεν μπορώ εγώ που αρχίζω να σκέπτομαι το παιχνίδι ανήμερα, να βγω την άλλη μέρα και να έχω άποψη για όλους και για όλα. Όσον αφορά δε κάποιους χαρακτηρισμούς «άχρηστοι» «ανίκανοι» κ.ά. τους παραπέμπω στα προαναφερόμενα λόγια του Πωλ Βαλερύ…
Το γεγονός ότι μετά το 1-0 με τη Ρωσία σχεδόν όλοι οι παίκτες εξωτερίκευσαν κάποια παράπονά τους, πρώτα απ’ όλα το θεωρώ ανθρώπινο και φυσιολογικό. Καλά έκαναν. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το έκαναν και καλά. Χωρίς ακρότητες, σε χαμηλούς τόνους και με ευγένεια. Δίδαξαν πώς να κάνεις καλοπροαίρετη κριτική. Και μη σκεφτεί κανείς με τη γνωστή διεστραμμένη σκέψη ότι ο Κένερ θέλει να τα έχει καλά με τους διεθνείς, γιατί οι παίκτες είναι πιο «εύκολοι» αντίπαλοι από κάποιους δημοσιογράφους…
Πιο θα είναι το όφελος για το ελληνικό ποδόσφαιρο από τη νέα επιτυχία της εθνικής μας;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα παραμείνουν ανοικτές κάποιες πόρτες για να κάνουν μεταγραφή κάποια ελληνόπουλα και να ευχαριστηθούν, αλλά και να επωφεληθούν από αυτό που αγαπούν. Από το ποδόσφαιρο.
Ρητορικά μπορώ να σας πω και άλλα οφέλη, αλλά μόνο ρητορικά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το ταλέντο του Έλληνα ποδοσφαιριστή δεν επεξεργάζεται στην κρίσιμη ηλικία. Χρόνια τ’ ακούτε, χρόνια θα το λέτε και σεις, χρόνια –μάλλον– θα συνεχίσουμε να το λέμε όλοι μας. Προτάσεις για ενδεδειγμένες λύσεις υπάρχουν, κάποιες ομάδες ήδη λειτουργούν θετικά και η δουλειά τους αποδίδει καρπούς, αλλά σίγουρα είναι τεράστιο το θέμα και δεν μπορεί να αναλυθεί τώρα στο παρόν άρθρο.
Ως επίλογο, θα ξαναγράψω τον πρόλογο από ένα άρθρο που έγραψα μετά το τέλος του Mundial του 2010 και ένα σχόλιο:
«Όταν ένας Τούρκος γίνεται αλλαγή, για να μπει ένας Ισπανός και να συνεχίσει στη θέση τού Τούρκου, στην εντεκάδα της Γερμανίας, τότε, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στον κόσμο και φυσικά στο ποδόσφαιρο τα τελευταία χρόνια».
Το σχόλιο: το μόνο σίγουρο είναι ότι όλα εξελίσσονται και τίποτα δε μένει σταθερό. Αυτό που πρέπει πάντα να κάνουμε, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο αλλά στη ζωή μας γενικά, είναι να προσαρμοζόμαστε στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του όποιου αγώνα και της όποιας ζωής μας.
Σημ.: «Για σχόλια, παρατηρήσεις κ.ά. στείλτε mail στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Πέτρος Κένερ
Προπονητής ποδοσφαίρου
Αρχισυντάκτης περιοδικού
«Προπονητής Ποδοσφαίρου» του www.proponitis.gr
