Το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας μας με τους άλ­λους ανθρώπους δεν γίνεται μέσα από λέξεις αλλά μέσα από τη στάση του σώματος, το βλέμμα και άλλες μη λε­κτικές μορφές επικοινωνίας. Η γλωσσική επικοινωνία άλ­λωστε προέκυψε πιο πρόσφατα στην εξελικτική ιστορία του είδους μας. Πιο πριν οι προγονοί μας χρησιμοποιού­σαν το σώμα για να επικοινωνούν και να εκφράζονται. Το σώμα δεν ενδι­αφέρεται ιδιαίτερα να κρύψει τα συναισθήματα μας, και έτσι αποκαλύπτει το πόσο ευάλωτοι ή δυνατοί νιώθουμε ανά πάσα στιγμή.

Παρακολουθήστε τον εαυτό σας στην καθημερινότητα σας, και θα δείτε πως οι στάσεις σας δείχνουν κάθε φορά πόσο ικανοί νιώθετε να ανταποκριθείτε στις προκλήσεις της ζωής. Έτσι, όταν έχουμε αυτοπεποίθηση συνηθίζουμε να ανοιγόμαστε, να ορθώνουμε το ανάστημα μας. Το βλέμμα μας εξετάζει με περιέργεια το περιβάλλον ανα­ζητώντας κρυμμένες δυνατότητες, ενώ όταν καθόμαστε κάπου που νιώθουμε άνετα, έχουμε την τάση να κατα­λαμβάνουμε όσο πιο πολύ χώρο μπορούμε, πράγμα που δείχνουμε με τις κινήσεις και τις χειρονομίες μας. Αντίθε­τα, όταν υπερισχύουν οι ανασφάλειες μας μαζευόμαστε και σταυρώνουμε τα χέρια μας σαν να θέλουμε να προ­στατευτούμε. Προτιμούμε να καταλαμβάνουμε όσο το δυ­νατόν λιγότερο χώρο για να αποφύγουμε οτιδήποτε ισχυ­ρό μας περιβάλλει, είτε είναι κάποιο άτομο είτε κάποια κατάσταση.Αυτά τα «σημάδια» τα εκπέμπουμε συνεχώς και επηρεά­ζοντας τη σχέση μας με τους γύρω μας επηρεάζουν και την πορεία της ζωής μας.

Άλλο παράδειγμα, έχετε προσέξει πώς περπατούν οι περισσότεροι άνθρωποι στον δρόμο ή πώς περπατάτε και εσείς όταν είστε έξω; Το συνηθισμένο είναι κυρτοί ώμοι, κρεμασμένα χέρια, κεφάλι και σώμα που γέρνουν μπροστά. Και τι σκέφτεστε όταν είστε σε αυτήν την θέση; Προβλήματα, δυσκολίες, λογαριασμούς και αλλά «του βίου δύσκολα». Άσχετα με το που βρίσκεστε, σε κάποιον κεντρικό δρόμο ή στην παραλία ή απλά έξω στην φύση!

Ευτυχώς, όμως, η σχέση ανάμεσα στο σώμα και στην ψυ­χική μας κατάσταση φαίνεται ότι δεν είναι μονόδρομος. Ασφαλώς και η ψυχολογική μας κατάσταση μπορεί να επηρεάσει το σώμα μας, αλλά ταυτόχρονα ισχύει και το αντίστροφο. Κοινώς η στάση του σώματός μας δεν είναι απλά το ψυχοσωματικό σύμπτωμα της εσωτερικής μας κατάστασης,αλλά μπορεί να γίνει το σωματοψυχικό εργαλείο για την καλ­λιέργεια και μεταμόρφωση της ψυχικής μας τοπογραφίας! Κάτι τέτοιο είναι δυνατό, επειδή το σώμα και η ψυχή δεν είναι τόσο χωριστά όσο ίσως πιστεύουμε. Αντίθετα, όπως ήταν γνωστό σε πολλές αρχαίες παραδόσεις ανατολής και δύσης, το σώμα και η ψυχή αποτελούν διαφοροποι­ήσεις μιας ενιαίας υπόστασης, με το ένα να μπορεί να επηρεάσει το άλλο.

Και για του λόγου το αληθές κάντε το εξής απλό πείραμα. Βγείτε έξω και περπατήστε, έστω και σε κάποιο κεντρικό σημείο. Στην αρχή με τον συνηθισμένο σας τρόπο ενώ ταυτόχρονα παρατηρείτε τις σκέψεις που περνούν από το μυαλό σας. Μετά από πέντε λεπτά αλλάξτε τον τρόπο που βαδίζετε. Ανασηκώστε τον κορμό σας, τραβήξτε ελαφρά τους ώμους σας πίσω και σηκώστε το σαγόνι σας ούτως ώστε να είναι σε γωνία 90^ο με τον λαιμό σας. Κοιτάξτε ίσια μπροστά σας ή και λίγο προς τα πάνω, προς τον ουρανό. Περπατήστε έτσι και παρατηρείστε πως ως εκ θαύματος οι σκέψεις σας θα αρχίσουν να αλλάζουν! Θα γίνουν θετικές και ίσως και δημιουργικές. Σε κάθε περίπτωση όμως θα είναι πολύ καλύτερα από πριν. Και εάν λάβουμε υπ’ όψη μας αυτό που είχε πει ο Γκάντι, ότι δηλαδή αυτό που σκέφτεσαι αυτί γίνεσαι (κάτι που όντως ισχύει), τότε καταλαβαίνεται την σπουδαιότητα του όλου θέματος.

Την αρχαία αυτή γνώση επιβεβαίωσαν πρόσφατα πει­ραματικά δυο ψυχολόγοι, η Άμη Κάντι (πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ) και η Ντειν Κάμεϊ (πανεπιστήμιο Χάρβαρντ). Το πείραμα που διεξήγαγαν είχε ως εξής: στην αρχή, αφού πήραν δείγμα σάλιου από τους συμμετέχοντες, τους έβαλαν να πάρουν για δύο λεπτά της ώρας μια στά­ση δηλωτική είτε δύναμης είτε αδυναμίας. Στη συνέχεια τους έδωσαν ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο έπρεπε να απαντήσουν πόσο ικανοί και δυνατοί νιώθουν για μια σει­ρά από θέματα, μετά τους έδωσαν την ευκαιρία να παί­ξουν κάποιο τυχερό παιχνίδι και τέλος τους πήραν ακόμη ένα δείγμα σάλιου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν συμπεριφορικές και ορμονικές διαφορές ανάμεσα σε όσους είχαν μείνει για ένα δίλεπτο σε μια «στάση υψηλής δύναμης» (π.χ. όρθιοι με τα πόδια σε κάποια απόσταση και τα χέρια στη μέση, ή με τα χέρια ψηλά σε σχήμα V), σε σχέση με όσους είχαν πάρει μια «στάση χαμηλής δύναμης» (χέρια σταυρωμένα στο στή­θος, ή σκύβοντας μπροστά και διπλώνοντας πάνω στα γόνατα, ή το χέρι να αγγίζει προστατευτικά το λαιμό).

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Επίσης το πείραμα έδειξε ότι η πρώτη ομάδα ήταν πιο πρόθυμη να πάρει ρίσκα, να ανοιχτεί στο άγνωστο. Επι­πλέον, είχε αυξημένα ποσοστά τεστοστερόνης, που κα­τεξοχήν συνδέεται με τη δύναμη και την αυτοπεποίθηση, αλλά και μειωμένα επίπεδα της ορμόνης τους στρες, πράγμα που βοηθάει να αποδίδουμε πιο αποτελεσματικά σε συνθήκες έντασης.

Βλέπουμε λοιπόν ότι μια απλή αλλαγή στη στάση του σώματος μας μπορεί να επιφέρει μια αντίστοιχη αλλαγή στο πώς νιώθουμε και σκεφτόμαστε μια δεδομένη στιγμή. Όπως συστήνουν οι ερευνητές, αν κανείς πάρει για 2 μόνο λεπτά μια στάση δύναμης, ο εγκέφαλος του προετοιμά­ζεται να λειτουργήσει καλύτερα σε συνθήκες μεγάλης έντασης. Μπορείτε λοιπόν να δοκιμάσετε! Πριν αντιμετωπίσετε μια κατάσταση που ενδεχομένως θα «στριμωχτείτε» συναισθηματικά, βρείτε ένα μέρος όπου μπορείτε για λίγο να μείνετε μόνος με τον εαυτό σας. Εκεί τεντωθείτε, προσπαθήστε να καταλάβετε όσο περισσότε­ρο χώρο μπορείτε, και για 2 λεπτά πάρτε μια στάση δύ­ναμης: σταθείτε με τα πόδια ανοιχτά, τον κορμό ευθυτενή και τα χέρια στη μέση, ή σε όρθια θέση με τα χέρια σας ψηλά σε σχήμα ν. Ή καθίστε σε μια καρέκλα με τα πόδια απλωμένα μπροστά, γείρετε ελαφρώς προς τα πίσω στην πλάτη του καθίσματος και βάλτε τα χέρια σας στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας με τα δάχτυλα μπλεγμένα και τους αγκώνες να κοιτούν προς τα έξω. Καλή επιτυχία λοιπόν και να θυμάστε: κάθεστε, στέκεστε, περπατάτε, πάντα ευθυτενείς. Η Ζωή είναι ωραία, αλλά πρέπει «να την κοιτάζουμε στα μάτια»…