Όταν ξεκινάς με ένα φίλο στο απόλυτο σκοτάδι και ανεβαίνεις την Ακρόπολη για να κατεβάσεις μία σημαία, σημαίνει πως η πίστη, σου έχει ποτίσει το αίμα σαν αλκοόλ. Έχει προκαλέσει εκείνη την αυθυποβολή, εκείνη την ιδιαίτερη μέθη που σε οδηγεί στην υπέρβαση. Έχεις ξεπεράσει το φράγμα του ήχου της λογικής και έχεις περάσει στο στάδιο της άγνοιας των προσωπικών συνεπειών. Στην απόλυτη συμφιλίωση με τη συνείδησή σου.
Ο ηρωισμός έχει πολύ μοναξιά μέσα του. Είναι μία πάλη με τις δυνατότητες του εαυτού μας. Είναι ο μεγάλος δαμαστής του εγωισμού μας υπέρ της ανάδειξης της πράξης και του συμβολισμού. Όταν σκαρφάλωνε ο Γλέζος στα βράχια με τον Σάντα, δεν είχε προετοιμάσει την κίνησή του σε followers, δεν έβγαζε selfie σε κάθε στάση, δεν θα έπαιρνε τηλέφωνο τη μαμά δημοσιογράφο με το Van Cleef στο λαιμό αν συλλαμβάνονταν από τους Γερμανούς. Αν τραυματιζόταν, λίγοι θα τον αναζητούσαν. Αν πέθαινε θα ήταν μέρος της στατιστικής των θανόντων. Ακόμα και η υστεροφημία τον αδικούσε. Κι όμως το τόλμησε.
Η μεγαλύτερη τιμή για έναν αγωνιστή είναι η αναγνώριση από τον αντίπαλο. Ο Peter Schoof, πρώην Γερμανός πρέσβης στην Ελλάδα έγραψε : «… Έμαθα για την απώλεια του σπουδαίου Μανώλη Γλέζου, γονατίζω με σεβασμό και ευγνωμοσύνη. Κύριε Μανώλη, ξέρω πόσο θυμωμένος ήσασταν με εμάς, ωστόσο ήσασταν τόσο ανθρώπινος, ειδικά με εμένα προσωπικά» Ο Schoof ήταν ο πρέσβης που ο μεγαλόκαρδος Γλέζος είχε πιάσει από το χέρι να καταθέσει στεφάνι στο Δίστομο πριν 3 χρόνια όταν εμποδίστηκε από τη γραφικάτζα της Αριστεράς. Ο Schoof δεν ήταν πλέον αντίπαλος. Ανήκει στο ίδιο στρατόπεδο. Και μάλιστα ανήκει στο βασανισμένο στρατόπεδο της σύγχρονης Γερμανίας που κουβαλάει τα ενοχικά μιας ιστορικής τερατογέννεσης. Που θέλει να βγάλει αυτό το κολλημένο πετσί από πάνω της. Γονάτισε, ταπεινώθηκε και τον νεκροφίλησε με 2 λόγια ειλικρίνειας. Η ύψιστη τιμή.
Ο Μανώλης Γλέζος, όπως και το άλλο γένημμα της ορεινής Νάξου, ο Νικηφόρος Μανδηλαράς, ανήκει στα παλιά, τίμια κόκκαλα της ιστορικής Αριστεράς. Εκείνων των αγωνιστών που θα περίμενε κανείς ότι η εξέλιξη του εμφυλίου, οι εξορίες, οι φυλακές, θα τους έβγαζαν το κόμπλεξ του διχασμού, της εκδίκησης και της χαιρεκακίας. Δεν συνέβη ποτέ. Είχαν εμπεδώσει ιστορικά τις έννοιες πατρίδα, οικουμενικότητα, ευθύνη γιατί απλά τις είχαν βιώσει. Είχαν βιώσει όμως και τα ιστορικά λάθη της Αριστεράς που τους έκαναν πιο ώριμους και πραγματιστές. Μαζί με τον Κύρκο, το Γιάνναρο, το Λεντάκη, το Μίμη Ανδρουλάκη, το Μιχάλη Παπαγιαννάκη, είναι εκπρόσωποι μιας άλλης, ρεαλιστικής Αριστεράς, συναινετικής με το αυτονόητο και ταυτόσημης με την ακηλίδωτη στάση ζωής.
Μπορεί κάποιος, όπως κι εγώ, να διαφωνούσε με κάποιες θέσεις αλλά το προσωπικό ήθος και η συνέπεια τους έκαναν αποδεκτούς σε όλο το φάσμα του πολιτικού κόσμου. Αυτή η αριστερά, μετά το 90 μεταλλάχτηκε και «ξώκειλε» στα στενά των Εξαρχείων. Με πολύ στριφτό, αμπελοφιλοσοφία, μπάφο, Χαρούλη, Γαύδο, Ζίζεκ και χορηγίες του μπαμπάκα. Κρίμα άξιε Μανώλη Γλέζο η υπομονετική αναμονή ζωής για το «πρώτη φορά αριστερά» να αποδειχθεί μία κακή φάρσα χωρίς τη δική σου ευθύνη.
Όταν στηρίζουμε κάποια ιδεολογία ή έστω έναν προσωπικό κώδικα αξιών, θα έρθει κάποια στιγμή στη ζωή μας που θα κληθούμε να τον εφαρμόσουμε. Εκεί θα φανεί στην πράξη η γενναιότητα μετάβασης από την θεωρία στην πράξη. Μου άρεσε στο Μανώλη Γλέζο που επιχείρησε αυτή τη μετάβαση όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να πράξει και όχι μόνο να σχολιάσει. Ως κοινοτάρχης Απειράθου, εφάρμοσε άμεση δημοκρατία με κάλεσμα της συνέλευσης του χωριού σε τακτά χρονικά διαστήματα και με πρακτική αυτοδιαχείρισης. ‘Ένα δύσκολο πείραμα, ξενικό και δύσπεπτο για τη νοοτροπία του Έλληνα. Το εφάρμοσε όμως σύμφωνα με την ιδεολογία που υπηρέτησε σε μία συμφωνία λόγων και πράξεων.
Ο Γλέζος, πριν λίγο κηδεύτηκε στο πρώτο νεκροταφείο. Τι άδικο να ψέλνεται η εξόδιος ακολουθία για έναν μεγάλο Έλληνα εν μέσω πανδημίας. Εν μέσω ανακοινώσεων Τσιόδρα, απολογισμού διασωληνομένων και επιδομάτων στήριξης. Χαράζει άνοιξη και αντί να μυρίζει γαρύφαλλα στην οδό Αναπάυσεως, ειπώθηκε ένα γεια χαμηλόφωνο. Τι άσχημο παιχνίδι της μοίρας ήταν αυτό.
Η καθημερινότητα πλέον είναι αδηφάγος. Ο θάνατος ενός αγωνιστή μονόστηλο. Ανάμεσά μας ζούσε ένα ζωντανό κύτταρο μιας μακρινής ιστορίας που πλέον διδάσκεται. Του Β’ Παγκοσμίου, του εμφυλίου, των εξοριών, της δικτατορίας. Δίπλα μας ήταν, ζωντανός, ενεργός. Κι όμως, ο θάνατός του ήταν ένα μικρό pause στην καθημερινότητά μας. Ας αναμετρηθεί ο καθένας με την παιδεία του και ας βάλει το βιβλίο Γλέζος που έκλεισε τόσο αθόρυβα, στο καλύτερο ράφι της συνείδησής του. Αν περιμένει να εμπνευστεί από τους Συγκλητικούς της ενημέρωσης, θα μυρίσει μόνο απολυμαντικό.
Αναρωτιέμαι, με αφορμή την απώλεια του Γλέζου, τι κίνητρα έχει πλέον ένας εν δυνάμει αγωνιστής του 2020; Τι αφορμές υπάρχουν να επαναστατήσει και ποιοι λόγοι; Ποιοί είναι οι σύγχρονοι ανεμόμυλοι; Στη ντεκαυλέ, ψηφιακή καθημερινότητα που ζούμε, χωρίς πολέμους, δικτατορίες, εξορίες, εμφυλίους, τι θα φάνταζε ηρωικό και τι υπερβατικό; Ποιος θα ήταν ο Γλέζος του 2020; Μήπως φθάσαμε ως κοινωνία στο σημείο που θέλαμε ή μήπως τώρα ξεκινάμε;
Νάξιώτες, δεν αρκούν στο μέλλον αφιερώματα και μνημόσυνα για τον Μανώλη Γλέζο. Είναι εντελώς περιττά αν δεν ακολουθήσετε ως κοινωνία το ύφος και το ήθος του. Μνήμη και παράδειγμα είναι ένας θάνατος, τίποτα άλλο. Κατεβάστε τη νοητή, ναζιστική σημαία της διαφθοράς, του τσιμέντου, του real estate, της αμορφωσιάς, όπως δεν έκαναν άλλα νησιά νοτιότερα και αναδείξτε το αυθεντικό του τόπου σας.
Αιωνία σου η μνήμη καρπέ τ’ Απεράθου. Τα βουνά της Νάξου φαντάζουν πιο περήφανα από σήμερα.
Γιώργος Νομικός Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
