[Κυρίως οι γονείς, αλλά και όσοι λένε ότι τους ενδιαφέρουν οι ακαδημίες ποδοσφαίρου και αγαπούν τα παιδιά, δεν πρέπει απλά να το διαβάσουν, πρέπει να το μελετήσουν].
Πέτρος Κένερ (Μέρος Α')
Η τεχνική του ποδοσφαίρου μαθαίνεται από την ηλικία των έξι (6) έως και δεκάξι (16) ετών. Μετά μπορείς να βελτιώσεις ή να «τελειοποιήσεις» αυτά που ήδη έχεις μάθει. Π.χ. ο Μαραντόνα, ή ο Τσιάρτας, δεν μπορούσαν να φτιάξουν την τεχνική του δεξιού τους ποδιού;
Η απάντηση είναι: όχι.
Αν βρούμε ένα δίμετρο νέο είκοσι ετών στην Αφρική, με υπέροχη σωματοδομή, προσόντα κ.ά. και αρχίσουμε να του μαθαίνουμε μπάσκετ, μπορεί να γίνει πολύ καλός; Ναι.
Να μάθει ποδόσφαιρο; Όχι.
Ένα νεογέννητο με το χεράκι του σφίγγει το δάκτυλο της μαμάς του. Για να περπατήσει θέλει έναν ολόκληρο χρόνο. Είναι καθαρά θέματα νευρομυικής συναρμογής και εγκεφαλικών εντολών, που φυσικά δεν είναι οι απόψεις μου, αλλά διδάσκονται και στα πανεπιστήμια. Η τεχνική του ποδοσφαίρου είναι, ίσως, η πιο δύσκολη τεχνική αθλήματος, γιατί εκτός όλων των άλλων, όπως προανέφερα, απαιτεί δεκαετή μάθηση, αλλά και συγκεκριμένη ηλικιακή εκμάθηση. Με απλά λόγια, συγκεκριμένη προπόνηση για σχεδόν κάθε έτος της δεκαετίας. Η επιστήμη ψάχνει χρόνια να βρει τρόπο μείωσης του χρόνου εκμάθησης του ποδοσφαίρου, αλλά μέχρι στιγμής δεν τα έχει καταφέρει.
Αν και το προανέφερα, χωρίς να γίνομαι κουραστικός, αυτά δεν είναι απόψεις του υπογράφοντος. Είναι δεδομένα. Διδάσκονται σε όλα τα πανεπιστήμια και σε όλες τις σχολές προπονητών του κόσμου. Ο λόγος που το επαναλαμβάνω είναι γιατί στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες μη ποδοσφαιρικά προηγμένες χώρες, ενώ τα γνωρίζουμε, τα καταπατούμε. Τα καταπατούμε, κυρίως, λόγω της εξάρτησης στη νίκη από τις μικρές ηλικίες. Όπως οι ναρκομανείς, έτσι και κάποιοι άνθρωποι του ποδοσφαίρου πρέπει να απεξαρτηθούν από τη νίκη σαν αυτοσκοπό στις μικρές ηλικίες και να εστιαστούν στην τεχνική.
Είκοσι και πλέον χρόνια πριν, πριν το ιστορικό 2004, σε διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Προπονητών που έγινε στην Αθήνα, ο κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου –ο Γάλλος Ντιπό, που ήταν υπεύθυνος προγραμμάτων των ακαδημιών της Γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου– δέχεται ερώτημα από Έλληνα συνάδελφο.
«Γιατί εδώ στην Ελλάδα, ενώ έχουμε αρκετές επιτυχίες στις ομάδες νέων όλων των ηλικιών, στην αντρική ομάδα δεν τα πάμε καλά και ούτε οι παίκτες μας έχουν την εξέλιξη που θα θέλαμε»;
Την απάντηση δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Ένοιωσα άσχημα, όχι μόνο σαν άνθρωπος του ποδοσφαίρου, αλλά και ως Έλληνας:
«Εμείς στη Γαλλία μαθαίνουμε στα παιδιά τεχνική ποδοσφαίρου, εσείς τους μαθαίνετε να νικάνε».
Πιστεύω να καταλάβατε γιατί ένοιωσα άσχημα… τότε, αλλά και γιατί ακόμα και σήμερα δεν μπορώ να πω ότι νοιώθω υπέροχα.
Όλα αυτά είναι λιγότερο ή περισσότερο γνωστά, ειδικά στους ανθρώπους του ποδοσφαίρου και ακόμη πιο ειδικά στους προπονητές. Τι φταίει όμως; Ποιος, ή ποιοι φταίνε; Και τι πρέπει να γίνει;
Πρώτα φταίει η μη ύπαρξη μαζικού λαϊκού αθλητισμού στη χώρα μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, σε όλα τα αθλήματα, τα ταλαντούχα παιδιά του κάθε αθλήματος να έχουν συμπαίκτες μη ταλαντούχους και επί το πλείστον αδιάφορους συναθλητές. Είναι σαν να προσπαθείς να χορέψεις Μπάλο, και ο εκ δεξιών σου να μην κουνιέται, και ο εξ αριστερών σου να τον χορεύει ντίσκο. Άντε να δω τι θα χορέψεις εσύ και τι θέαμα θα αποκομίσουν οι παρευρισκόμενοι.
Έχει και συνέχεια. Θα τ’ ακούσεις κιόλας. Άχρηστος είσαι και συ… Και καλά εσύ, ως ενήλικας, γνωρίζεις ότι είσαι καλός στο χορό. Το ταλαντούχο παιδάκι όμως των 10-12 ετών, που ο προπονητής προσπαθεί να του αναπτύξει την αυτογνωσία του και την πίστη στις ικανότητές του, πώς θα αντιδράσει στο «άχρηστος είσαι και συ…»; Πώς θα θεωρήσει ότι το λάθος είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό στη διαδικασία της εκμάθησης και όχι η ανικανότητά του; Είναι πολλά ακόμα, αλλά σταματώ εδώ.
Την έλλειψη μαζικού λαϊκού αθλητισμού στη χώρα μας την καλύπτουν οι σύλλογοι. Χωρίς να παίζω με τις λέξεις, καλύπτω δεν σημαίνει ότι λύνω ένα θέμα, αλλά πολλές φορές, κυριολεκτικά, βάζω κάτι μπροστά για να μη φαίνεται η τρύπα.
Καλούνται λοιπόν οι ελάχιστοι εναπομείναντες παράγοντες, να τρέχουν και να μη φτάνουν, για να λύσουν ένα πρόβλημα που αντικειμενικά δεν είναι εξειδικευμένοι να λύσουν. Το «ενός κακού μύρια έπονται» σε όλο του το μεγαλείο.
Με τι κριτήρια θα επιλέξουν προπονητή; Με τι κριτήρια παίκτες; Και ποιος από τη διοίκηση θα έχει τις γνώσεις να ελέγχει τι κάνει ο προπονητής; Ειδικά στα παιδιά, που τα λάθη του μπορεί να δημιουργήσουν σε ένα παιδί μυοσκελετικά προβλήματα, αλλά και προβλήματα ψυχισμού. Τα θετικά του αθλητισμού και το ότι από μόνος του είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα παιδείας, ένα σύστημα θέλησης και αγωγής, είναι όταν εφαρμόζεται η φιλοσοφία του αθλήματος και η τεχνική του. Εννοείται… όταν εφαρμόζεται σωστά. Όταν δεν εφαρμόζεται;
Το ότι δεν θα μάθει μπάλα κανείς, ειλικρινά, δεν είναι το μείζον. Ας μη μάθει ποτέ. Και το λέω εγώ, ένας άνθρωπος του ποδοσφαίρου. Αν όμως πάρει αρνητικά πρότυπα, τότε έχουμε και ηθικό-κοινωνικό θέμα και πρακτικό ποδοσφαιρικό. Ηθικό, γιατί αν δεν φτιάξει χαρακτήρα, θα γίνει στην καλύτερη περίπτωση οπαδός και στη χειρότερη… δεν το γράφω. Και πρακτικά όμως, καθαρά ποδοσφαιρικά, πάλι θα έχει πρόβλημα. Για μια νίκη χρειάζεσαι ταλέντο, για μια πορεία χρειάζεσαι χαρακτήρα.
Σας ψυχοπλάκωσα; Τα μύρια που έπονται ήταν. Και όχι μόνο.
Άντε να σας γλυκάνω λίγο και να πάμε στο καλό σενάριο. Βρέθηκαν κάποιοι καλοί Χριστιανοί, αφιερώνουν στο σύλλογο προσωπικό χρόνο (που δεν πληρώνεται με τίποτα) βάζουν και το χέρι συνέχεια στην τσέπη, γίνονται επαίτες για να βγουν τα έξοδα και γενικά οι υποχρεώσεις όλων των τμημάτων… και άντε και τη βγάλαμε κι αυτή τη χρονιά. Από μόνο του (τη βγάλαμε κι αυτή τη χρονιά) δεν ακούγεται καλά, γιατί δείχνει το αβέβαιο μέλλον. Ας μην το πλατειάσω όμως. Τώρα το ότι αυτοί οι άνθρωποι τα ακούν κιόλας, από φιλάθλους και γονείς κατά κανόνα, είναι ένα άλλο τεράστιο θέμα που χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης για άλλο κείμενο. Είναι όμως πολύ σημαντικό για τη συνέχεια του παρόντος, να πούμε ότι αυτοί –φίλαθλοι και γονείς– είναι οι πρώτοι ηθικοί αυτουργοί της εξάρτησης με τη νίκη. Κάποιοι γονείς πιστεύουν ότι έχουν γιο το νέο Μέσι, κάποιοι το νέο Πλατινί, και κάποιοι, οι εγκρατείς είναι αυτοί, πιστεύουν ότι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΑΕΚ θα δώσουν περισσότερα… για να μην πάρει το γιο τους ο ΠΑΟΚ.
Το αντιμετωπίζω με χιούμορ; Μα αυτή είναι μια ακόμη ομορφιά του ποδοσφαίρου. Το γέλιο. Να πάμε γήπεδο να περάσουμε ωραία. Η ωραιότερη επιθεώρηση είναι η εξέδρα. Ν’ ακούσεις το χοντρούλη παπά να κάνει σχόλια για το χοντρούλη βοηθό διαιτητή. Τζάμπα θέατρο. Με ένα εισιτήριο δύο θέματα.
Θα ξεφύγω λίγο, δεν μπορώ. Αγγλία: Μάντσεστερ Σίτυ – Άρσεναλ. Τετραμελής οικογένεια ντυμένοι με τις φανέλες της Σίτυ και δίπλα τετραμελής οικογένεια ντυμένοι με τις φανέλες της Άρσεναλ, βαδίζουν δίπλα-δίπλα πηγαίνοντας στο γήπεδο. Πότε θα το ζήσουμε και εδώ; Κάποια στιγμή θα το ζήσουμε. Τη λύση να έρθουν η Μάντσεστερ και η Άρσεναλ στην Ελλάδα ξεχάστε την. Με ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ – ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ το θέλω. Και όχι τελικός μπάσκετ 3.000 οπαδοί… 4.500 αστυνομικοί. Κάτι ρεκόρ που έχουμε βρε παιδί μου. Απίστευτοι είμαστε.
Πάμε. Στο καρφί και στο πέταλο. Προπονητές. Και κυρίως προπονητές νέων.
Τέλος Α΄ μέρους.
Πέτρος Κένερ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ - ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ
*Ο μόνος τρόπος να μειωθούν οι ξένοι παίκτες στο ελληνικό ποδόσφαιρο, παρόλα τα οφέλη κάποιων από τις «εισαγωγές», είναι να δουλέψουμε σοβαρά και επαγγελματικά τα δικά μας παιδιά. Ταλέντα έχουμε πάρα πολλά. Ολοκληρωμένους παίκτες έχουμε λίγους.
