✍️ για το sportcyclades ο Γιώργος Νομικός
Η σοκολατένια τούρτα σήμερα στο Ζάππειο δεν θα μοιραστεί σε όλους. Δεν θα μοιραστεί σε λωτοφάγους, δεν θα μοιραστεί σε ανορεξικούς, δεν θα μοιραστεί σε βουλιμικούς, δεν θα μοιραστεί σε αχάριστους.
Είναι μια τούρτα μνήμης γι’ αυτούς που βάστηξαν στα δύσκολα και γι’ αυτούς που ονειρεύονται ακόμα. Είναι μία τούρτα για τους νοσταλγούς των 80ς, την εφηβεία τους, τον Αντρέα, τη Μελίνα την ίδια τους την αξιοπρέπεια. Θα τη γευτούν οι ακόμα ερωτευμένοι με τον πράσινο ήλιο και αυτοί που λένε το κόμμα ΚΙΝΗΜΑ. Τα κεράκια θα φωτίσουν μνήμες στους παλαιότερους και θα δείξουν το δρόμο στους νεότερους. Δεν θέλουμε θλιμμένους στη γιορτή μας. Σήμερα γίνεται 50 ετών το Κίνημα που έδωσε χρώμα στην πολιτική μας εφηβεία.
Σήμερα έχουμε γιορτή. Καθετί που δεν θυμίζει τη σημερινή Ελλάδα είναι γιορτή. Έστω και ως απλή μνήμη, έστω και ως απλή αναφορά. Το ΠΑΣΟΚ μπουσούλησε, ανδρώθηκε, διαχειρίστηκε, επαναστάτησε, έκανε λάθη, συμβιβάστηκε, συγκρούστηκε, ωρίμασε, αδικήθηκε. Όλα τα ανθρώπινα πάθη και συναισθήματα μέσα σε έναν ζωντανό πολιτικό οργανισμό. Τώρα η ανασκόπηση είναι γιορτινή γιατί το ισοζύγιο είναι θετικό και η αίσθηση δικαίωσης μεγαλύτερη από τις ενοχές. Στη ζυγαριά της ιστορίας, τα δράμια του ΠΑΣΟΚ γέρνουν προς το όμορφο και θετικό.
Είναι μάταιο να κάνουμε ιστορική αναδρομή και πολιτική ανάλυση της ιστορίας του ΠΑΣΟΚ σήμερα εδώ. Τα μικρά γράμματα της ιστορίας γεμίζουν βιβλιοθήκες. ΄Με συναισθηματική φόρτιση θα μπούμε μόνο στην ψυχή αυτού του Κινήματος. Τα υπόλοιπα προσεχώς.
Το ΠΑΣΟΚ ιδρύθηκε το 1974 αλλά η ψυχή του προϋπήρχε από το 49. Το αδικημένο ΕΑΜ, η αριστερά του Ηλία Ηλιού, η νεολαία του 1 1 4, η προδομένη από την αποστασία Ένωση Κέντρου, η Ελλάδα της αντίστασης, η Ελλάδα της δημιουργίας, οι εξόριστοι της χούντας, βρήκαν καταφύγιο δικαίωσης στο ΠΑΣΟΚ του Αντρέα. Το πάθος που έσταζε σε αυτό το Κίνημα ακριβώς εκεί οφείλεται. Στην αναμονή της δικαίωσης. Ούτε στον μετεμφυλιακό διχασμό ούτε στο ρεβανσισμό. Μόνο στην αναμονή της δικαίωσης. Το 81’ ήρθε αυτή η στιγμή. Η δικαίωση ήρθε και αναμετρήθηκε με τη διαχείριση και την εξουσία. Δύο συγκρουσιακές συνθήκες που άφησαν αρκετά ίχνη για τη μελλοντική Εθνική μας ομφαλοσκόπηση.
Το ΠΑΣΟΚ είναι ερωτεύσιμο κόμμα. Όσοι το άφησαν το νοσταλγούν, όσοι το πρόδωσαν το αγαπάνε ακόμα με πάθος. Η σχέση της κοινωνίας με το ΠΑΣΟΚ είναι ερωτική όχι μόνο για τη λυτρωτική του διάσταση αλλά γιατί η επαφή με τον ιδρυτή του βασιζόταν σε ένα αδιόρατο ερωτισμό. Τον Αντρέα δεν τον εκτιμούσες, τον ερωτευόσουν. Ο ερωτισμός, ως αίσθηση, δεν εξηγείται, απλά βιώνεται. Όσοι βιώσαμε συγκεντρώσεις του Αντρέα στα 80, μικρά παιδιά τότε, νιώσαμε το μπόλιασμα του συναισθήματος στην πολιτική, ένα θεσμό που κατά κανόνα συντίθεται μόνο από τεχνοκρατισμό και ρεαλισμό. Κάθε ομιλία, κάθε νομοσχέδιο, κάθε διαμάχη, κάθε ίντριγκα ήταν μία αρχαιοελληνική δραματουργία με πομποδέκτη μια κοινωνία που είχε ακόμα αισθητήρες και αντιδρούσε ανάλογα. Οι σημερινές παραπομπές στον Αντρέα, 28 χρόνια μετά το θάνατό του, δεν είναι παρά έκφραση αυτού του σημερινού ελλείματος. Του ερωτισμού στην πολιτική.
Το 81 έγινε ένας κοινωνικός μετασχηματισμός. Ο μεγαλύτερος μεταπολεμικά. Δημιουργήθηκε η μεσαία τάξη και η κοινωνική ισονομία. Αυτή η επανάσταση είχε πολλά τιμήματα αλλά έπρεπε να γίνει. Ήταν συμβόλαιο με την ιστορική μας αξιοπρέπεια. Μεγάλο μέρος του μικροαστικού λαού έλαβε δύναμη, την εκμεταλλεύτηκε, τη διαχειρίστηκε λάθος. Κακός συνδικαλισμός, λάθος αίσθηση της εξουσίας, λαϊκισμός, νεοπλουτισμός, πελατειακό κράτος. Διαχρονικές πληγές τα περισσότερα αλλά τώρα είχαν μεγαλύτερο θόρυβο μια και έγιναν πιο μαζικά. Ήταν οι παράπλευρες απώλειες μίας σωστής επιλογής. Τα απόνερα αυτής της αλλαγής τα κατηγόρησαν άλλοι αλλά τα μάζεψε σταδιακά μόνο το ΠΑΣΟΚ. Το σύγχρονο πολιτικό σφουγγάρισμα των άλλων κομμάτων φαντάζει αστείο. Χωρίς χλωρίνη και απολυμαντικό, κάνει συμμέτοχο μία κοινωνία στο πολιτικό τίποτα.
Ένα κόμμα δεν κρίνεται από τα λάθη του αλλά από τη διάθεση βελτίωσής τους στην πορεία του χρόνου. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που οφείλει να τηρεί έμπρακτα την αυτογνωσία του. Το ΠΑΣΟΚ εξελίχθηκε, άφησε πίσω του κηλίδες λαϊκισμού και γραφικότητας, εκσυγχρονίστηκε και εξέφρασε όλο το δημιουργικό κέντρο. Παθογένειες του δημόσιου βίου τις ακύρωσε νομικά (ΑΣΕΠ, Καλλικράτης, Διαύγεια, Πόθεν Έσχες, νόμος περί ευθύνης υπουργών κλπ), αυτομαστιγώθηκε, μετάνιωσε. Τα υπόλοιπα άπτονται στο DNA του καθενός και τη συνείδησή του. Η πολιτική είναι ένα σπορ διαφορετικών χαρακτήρων.
Αν μεταρρύθμιση ονομάζεται κάθε αλλαγή που έχει ένα στίγμα ανατροπής κατεστημένων νοοτροπιών, τότε το ΠΑΣΟΚ είναι το μοναδικό κόμμα εξουσίας στη μεταπολίτευση που τις έχει επιχειρήσει. Τα άλλα κόμματα έκαναν νομοσχέδια, το ΠΑΣΟΚ νομοσχέδια ΚΑΙ μεταρρυθμίσεις. Η αλλαγή στο Οικογενειακό δίκαιο, το ΕΣΥ, το ΑΣΕΠ, η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, η Διαύγεια, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, το ολοήμερο σχολείο, οι ανεξάρτητες αρχές, τα ΚΑΠΗ, τα ΚΕΠ, το open gov, ο νόμος Διαμαντοπούλου, οι Αγροτικές συντάξεις κλπ ήταν μεταρρυθμίσεις. Όχι νομοσχέδια. Όσα κόμματα μιλούν απαξιωτικά για το ΠΑΣΟΚ, πάνω σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις βασίστηκαν για το δικό τους έργο. Τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ αναζήτησαν για να εμπλουτίσουν το στελεχιακό τους τίποτα.
Η σημερινή παροδική αντιδημοφιλία του ΠΑΣΟΚ οφείλεται σε έναν μόνο λόγο. Στον επικοινωνιακό συντονισμό όλων των φωνών (αντιπολίτευσης και ΜΜΕ) κατά την αναγκαία (δυστυχώς) σύναψη των μνημονίων το 2010. Αμαρτίες άλλης κυβέρνησης τις επωμίστηκε το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου και το επικοινωνιακό ανάθεμα άγγιξε κόσμο και αρκετά στελέχη που νόσησαν με ενοχικά σύνδρομα. Δυστυχώς, ο Γ. Παπανδρέου δεν μοίραζε χρήμα στα ΜΜΕ για να τον «γλείφουν» νυχθημερόν. Ίσως η μοίρα αυτής της χώρας να ήταν διαφορετική αν το έκανε. Αποστολή εξετελέσθει όμως. Η ιστορία είναι σαν την πληγή. Η αλήθεια της αποκαθισταται με τον καιρό. Ο κόσμος, με κρύο πλέον μυαλό, γνωρίζει. Η αδικία αποκαλύπτεται. Η περίοδος 2009 – 2011 θα γραφτεί ως η πιο ηρωϊκή της ιστορίας του ΠΑΣΟΚ.
Το ΠΑΣΟΚ μετά το 2011 μέτρησε τους φίλους του. Ο πληγωμένος στο κρεβάτι ξεχνιέται από συγγενείς και φίλους. Λίγοι είχαν μείνει στο επισκεπτήριο της εντατικής. Εκεί μετρηθήκαμε. Οι άλλοι λάκισαν, ξέχασαν, έγιναν γενίτσαροι. Όπου φυσάει ο άνεμος. Όπου το ρεύμα είναι πιο δυνατό για να αποκτήσουν οφέλη. Όχι γιατί σκέφτηκαν πολιτικά ορθά, αλλά γιατί σκέφτηκαν υστερόβουλα. Ναι, το ΠΑΣΟΚ είναι μία Λερναία Ύδρα δημιουργικών στελεχών. Απαραίτητα εξαρτήματα για να κάνουν αυτό που δεν μπορούν οι κομματάρχες και τα τζάκια αριστερά και δεξιά. Όταν έφυγαν όμως δεν χαιρέτησαν καν.
Αν είσαι γνήσιος ιδεολόγος, παλεύεις να αλλάξεις το κόμμα που γαλουχήθηκες μέχρι τέλους, αν δεν μπορέσεις, πας σπίτι σου. Σίγουρα, όμως, δεν πας εκεί που έφτυνες. Η περίοδος, ωστόσο, της μετανάστευσης τελειώνει και ο καθένας αναμετράται με τη συνείδησή του πιο προσεκτικά. Ας αναλογιστούν και οι «δειλοί» στα δύσκολα Κυκλαδίτες (πολιτικοί και μη) αν το πρότυπο της Μητσοτακικής διαπλοκής ή της fake υβριδιακής Αριστεράς του Τσίπρα ήταν πιο ελκυστικό από την δημιουργική ιστορία του ΠΑΣΟΚ και την λυτρωτική σύγχρονη αυτοκριτική του. Να αναλογιστούν αν η κληρονομιά του Αντρέα, του Τρίτση, της Μελίνας, του Γεννηματά, του Μώραλη, του Χαραλαμπίδη, της Παπαζώη, του Αυγερινού, του Παπαδόπουλου, της Φώφης, ήταν τόσο «λίγη» για να την απαρνηθούν. Όλοι κρίνονται από την ιστορία. Ειδικά στις Κυκλάδες, ο ένας γνωρίζει τον άλλο τι σημαία σήκωνε και που τηλεφωνούσε.
Και τώρα τι; Το ΠΑΣΟΚ πως πρέπει να πορευτεί; Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να μεταγγίσει αίμα στο σώμα του. Ο πολιτικός ρεαλισμός του εκσυγχρονισμού πρέπει να συνδυαστεί με το πάθος και τον ριζοσπαστισμό των 80ς ώστε να συντονίσει την παθητική και δουλοπρεπή Ελληνική κοινωνία στο επόμενο έργο του. Η κατάρρευση των θεσμών (δικαιοσύνη, ασφάλεια) η διαπλοκή, η διαφθορά, η μαφία, η βία, η κοινωνική αποσύνθεση, η ακρίβεια, είναι πεδίο δόξης λαμπρό για μία νέα μεγάλη αλλαγή. Θα γίνει ξανά ριζοσπαστικό; Θα γίνει ξανά πατριωτικό; Από την ωριμότητα της ηγεσίας του εξαρτάται και από την πίεση του κόσμου του. Ο καμένος τη φωτιά δεν τη φοβάται. Πρέπει να το επιχειρήσει ξανά ότι κόστος και αν έχει αυτό. Αν δεν γίνει, το ΠΑΣΟΚ θα αναλώνεται σε μία συστημική κυβερνητική εναλλαγή και τα ίδια τα προβλήματα θα είναι ένα βήμα πιο μπροστά. Αίμα λοιπόν και γυάλισμα του ματιού.
Έως τότε, γιορτάζουμε τις εφηβικές μας μνήμες και το χαμένο πάθος άλλων εποχών. Στην ουσία, το ΠΑΣΟΚ είναι οι παιδικές μας μνήμες στην τελευταία δεκαετία της αθωότητας. Όσο μας τις θυμίζει, τόσο πιο πολύ το αγαπάμε. Τη σημαία ψηλά, λοιπόν, αγαπημένοι «προδότες» του 2010. Αναμετρηθήκαμε με την αξιοπρέπειά μας και νικήσαμε. Σήμερα γιορτάζουμε.
Και μη ξεχνάτε, κατά βάθος όλοι ΠΑΣΟΚ είμαστε.
Γιώργος Νομικός Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
