Καλός διαιτητής. Τίτλος που πρέπει να αποδίδεται στον διαιτητή. Ποιος θ’ αποδώσει αυτό τον τίτλο; Γνωρίζει; Ποιος είναι και τι νοείται καλός διαιτητής;
Ένας διαιτητής αξιολογείται από πολλές και για πολλές πλευρές, που έχουν να κάνουν με το μυαλό, τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του. Είναι δύσκολο κομμάτι η αξιολόγηση ενός διαιτητή. Δυσκολία που μεγαλώνει εξ αιτίας της προσπάθειας ανακάλυψης της βάσης με την οποία θα πρέπει να συγκρίνουμε ώστε να εξαχθεί ένα σωστό, καλό αποτέλεσμα.
Για να βοηθηθούμε λοιπόν στην ανάπτυξη του θέματος θεωρούμε ως Γνωσιακή Βάση (άλλως ΓΒ) το σύνολο των γνώσεων που αποκτά ένας διαιτητής είτε μέσω των αγώνων που διευθύνει, είτε μέσω της θεωρητικής ενασχόλησής του (μαθήματα, clips, μελέτη, εξέτασης, συζήτησης κλπ) και ως Μη Γνωσιακή Βάση (άλλως ΜΓΒ) το σύνολο των νοητικών ικανοτήτων του διαιτητή που τον βοηθούν στην αντιμετώπιση γεγονότων που παρουσιάζονται στη διάρκεια του αγώνα.
Το «πάντρεμα» των υψηλότερων standards «Γνωσιακής Βάσης» και «Μη Γνωσιακής Βάσης» ενός διαιτητή, τολμώ να πω, δείχνει τον τέλειο διαιτητή, «πράγμα» δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο.
Το σημαντικότερο στοιχείο της ΜΓΒ, που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το ύψος της θετικότητάς της, είναι η αντίληψη. Η ικανότητα του διαιτητή να κατανοεί το τι του συμβαίνει, τι είναι αυτό που του παρουσιάζεται, σε συγκεκριμένη στιγμή, στον αγωνιστικό χώρο, είναι στοιχείο που ενυπάρχει και δεν εμφυτεύεται, είναι τάλαντο που του έχει, εκ Θεού, δωριθεί και δεν αποκτάται. Βελτιώνεται μα δεν αγοράζεται. Σ’ αυτό η ανθρώπινη επέμβαση δεν έχει πολλά περιθώρια. Επομένως το ν’ αποφασίσει ο διαιτητής για μια παράβαση, πρωτίστως, είναι υποκειμενικό το ζήτημα και κάθε απόφασή του, αντίθετη με την άποψή μας, πρέπει να λογίζεται, από την πλευρά μας, ως «ανθρώπινο λάθος».
Βασικό κομμάτι, από το οποίο εκτιμάται το επίπεδο του διαιτητή, είναι ο τρόπος λειτουργίας από τη στιγμή που παίρνει την απόφαση μέχρι τη στιγμή της υλοποίησης. Αν δηλαδή ο διαιτητής λειτουργεί σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνονται στο πλαίσιο της εκπαίδευσής του. Και για ν’ απλοποιήσουμε την κατάσταση αναφέρουμε ένα παράδειγμα.
Ας υποθέσουμε ότι παρακολουθούμε έναν αγώνα και κάποια στιγμή, μέσα στη περιοχή πέναλτι, συμβαίνει ένα γεγονός (το χαρακτηρίζω «γεγονός» προσπαθώντας ν’ αποστασιοποιηθώ από την υποκειμενικότητα). Για μας είναι ΠΑΡΑΒΑΣΗ πέναλτι. Για τον διαιτητή είναι ΠΑΡΑΒΑΣΗ «θέατρο».
Το «γεγονός» λοιπόν αντιμετωπίσθηκε υποκειμενικά.
Άλλη ΑΝΤΙΛΗΨΗ εμείς, διαφορετική ο διαιτητής.
Άλλη νοητική ικανότητα εμείς, διαφορετική ο διαιτητής.
Όπως αντιλαμβάνεσθε παρατηρούμε το «γεγονός» με βάση τη θεωρία της ΜΓΒ. Αυτό σημαίνει ότι λόγω της υποκειμενικότητας, που διέπει το όλο ζήτημα, δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε το «ΣΩΣΤΟ» ή το «ΛΑΘΟΣ» διότι αυτές οι λέξεις, για να σταθούν, ζητούν το απόλυτο. Όμως απόλυτο και υποκειμενικό δεν παντρεύονται. Συνεπώς δεν μπορούμε να προσδώσουμε επιθετικό προσδιορισμό στην κριτική ικανότητα του διαιτητή ή τη δική μας. Δεν μπορούμε να πούμε δηλαδή ότι αυτός ο διαιτητής, μ’ αυτά τα δεδομένα, είναι καλός ή κακός. Έτσι το είδε, έτσι το σφύριξε. Έτσι το είδαμε, έτσι εκφραστήκαμε. Αυτό αφορά το επίπεδο της ΜΓΒ.
Η συνέχεια όμως είναι σημαντική για την απόφαση και κυρίως η υλοποίηση της απόφασης του διαιτητή, που άλλωστε έχει και την αξία της για το θέμα μας. Το πώς αντιμετωπίζει, δηλαδή, την απόφασή του ο ίδιος ο διαιτητής, προσδιορίζει και τον επιθετικό προσδιορισμό της διαιτητικής του ικανότητας. Δεν είναι καλός, Μέτριος, Καλός, Πολύ Καλός …
Αν εκτιμήσει παράβαση «θέατρο» και καταλογίσει μόνο έμμεσο, χωρίς να δείξει κάρτα, αυτό σημαίνει ότι είτε αμφισβητεί ο ίδιος τον βαθμό αντίληψης του, αμφισβητεί την απόφασή του, δεν είναι σίγουρος και προσπαθεί να μετριάσει εκπτωτικά την επιβληθείσα, απ’ αυτόν, ποινή, οπότε και αμέσως μετριάζει την ικανότητά του, είτε έχει θεωρητικές ελλείψεις. Συνεπώς είναι ένας μέτριος διαιτητής.
Αντιθέτως, παρ’ όλο την λανθασμένη εκτίμηση αντιμετωπίσει με πειστικότητα και σύμφωνα με τις θεωρητικές οδηγίες την απόφασή του, είναι καλός. Αν δε προστεθεί σ’ αυτό κι ο τρόπος που πήρε την απόφαση, όταν δηλαδή το σφύριγμά του καταδεικνύει σταθερότητα, σιγουριά, με άλλα λόγια ώριμη διαιτητική προσωπικότητα τότε μπορούμε να πούμε ότι είναι ένας πολύ καλός διαιτητής.
Άρθρο του Χρυσόστομου Μάνθου στο diaitisia.gr
